HCN Fiber Connected

Viber- Γίνετε ρεπόρτερ της Kapa News


Ακολουθήστε το Kapa News στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις με καθημερινή ενημέρωση


30 Χρόνια Ελεύθερη Ραδιοφωνία - 30 χρόνια Δημοτικό Ραδιόφωνο Κατερίνης


Η ραδιοφωνική άνοιξη της πολυφωνίας, της πολυμορφίας, της διαφορετικότητας, ο ελεύθερος και γνώριμος ήχος των μη κρατικών και δη των δημοτικών ραδιοφώνων, με τα πλεονεκτήματα και τις παθογένειές τους, συμπληρώνει φέτος 30 χρόνια διαδρομής στα ερτζιανά της χώρας.

Η αφετηρία τους (1987), σε μεγάλο βαθμό υπήρξε απόρροια πολιτικών συγκυριών και ενδεχομένως ένα πείραμα, που όμως, όπως καθετί «προσωρινό» στη χώρα μας, κατέληξε να έχει μόνιμο χαρακτήρα. Σύμφωνα μάλιστα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΣΡ, σήμερα καταγράφονται στην Ελλάδα 27 συνολικά δημοτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί.

Περίοπτη θέση σε αυτό το ταξίδι στο χρόνο κατέχει το Δημοτικό Ραδιόφωνο Κατερίνης, που ένα πρωινό το Μάρτιο του 1987 προλαβαίνει ….στο νήμα τα Δημοτικά Ραδιόφωνα της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης και γίνεται ο πρώτος Δημοτικός Ραδιοσταθμός της χώρας, που εκπέμπει αρχικά στους 96 και στην συνέχεια στους 9.53 FM, από το κτίριο της ΔΕΥΑΚ, στην οδό Κρέσνας.

Για να κατανοήσει κανείς όμως τις συνθήκες γένεσης και λειτουργίας των μη κρατικών ραδιοσταθμών, με έμφαση στα Δημοτικά Ραδιόφωνα, ένα φλας μπακ, το οποίο διανύει την τρέχουσα εποχή του διαδικτύου και μεταβαίνει πίσω στο χρόνο, κρίνεται επιβεβλημένο.




Από το σήμερα του διαδικτύου στο χθες της ραδιοτηλεόρασης

Η δύναμη του διαδικτύου που διαχέει με ταχύτατους ρυθμούς την πληροφορία στο σύγχρονο επικοινωνιακό τοπίο είναι τόσο καταλυτική, ώστε να αποτελεί ενδεχομένως το Μέσο, για το οποίο διατυπώθηκε η άποψη ότι: «Our life is lived in […] media-we are living a media life» (Papathanassopoulos 2011). Η δυναμική του διαδικτύου αποδεικνύεται και από το γεγονός, ότι όλα τα παραδοσιακά μέσα (μηδέ των δημοτικών και μη κρατικών εν γένει ραδιοσταθμών εξαιρουμένων), για να επιβιώσουν συγκλίνουν και εντάσσουν στην καθημερινή λειτουργία τους τα νέα μέσα.
Πριν την σαφή κυριαρχία του διαδικτύου στο επικοινωνιακό πεδίο, πρωτεύοντα ρόλο διαδραμάτιζε η τηλεόραση, η οποία αναδύθηκε την δεκαετία του ’60. Με τη δύναμη της εικόνας, σε συνδυασμό με την παρουσία του τηλεοπτικού δέκτη και της δωρεάν λήψης του τηλεοπτικού προγράμματος, σχεδόν σε κάθε νοικοκυριό, προσπέρασε τον τυπογραφικό πολιτισμό, ο οποίος νωρίτερα είχε επικρατήσει της κουλτούρας των χειρογράφων. Στην τηλεόραση μπορεί κανείς να αναζητήσει την αφετηρία του στοιχείου της μαζικότητας και με βάση την τηλεόραση αναπτύχθηκε η διατύπωση του Global Village του  Mc Luhan*,  του στοχαστή που μίλησε πρώτος για το μαζικό πολιτισμό του παγκόσμιου χωριού.
Σε αντίθεση με το κύριο χαρακτηριστικό του αμερικανικού ραδιοτηλεοπτικού συστήματος, όπου ο ιδιωτικός τομέας κατέχει ουσιαστικά το προνόμιο του μονοπωλίου, στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο έως και την δεκαετία του ’80 η ραδιοτηλεόραση ήταν στα χέρια του κράτους, με αποτέλεσμα να μεταβληθεί σε μέσο έκφρασης των απόψεων και των σκοπιμοτήτων του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος. Στη διάρκεια της δεκαετίας του ’80, μετά την απορρύθμιση* και απελευθέρωση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, συρρικνώνεται η παρουσία του κράτους στο χώρο της ραδιοτηλεόρασης και οι νόμοι της αγοράς ενθαρρύνουν την είσοδο στοιχείων από τον ιδιωτικό τομέα. Ακολούθησε η ίδρυση συνδρομητικών καναλιών, η καλωδιακή, η δορυφορική τηλεόραση και σχετικά πρόσφατα έγινε στις περισσότερες χώρες το πέρασμα από την αναλογική στην ψηφιακή τηλεόραση.
Στη χώρα μας, η απορρύθμιση αρχικά του ραδιοφωνικού χάρτη και μετέπειτα του τηλεοπτικού πεδίου είναι το αποτέλεσμα της επίδρασης που είχε η διεθνοποίηση του μέσου της (ραδιο)τηλεόρασης σε συνδυασμό με μία σειρά μεθοδευμένων πολιτικών πιέσεων. Η Ελλάδα, ως μέλος της ΕΟΚ επηρεάζεται επίσης από την πολιτική της Κοινότητας, που με την έκδοση της Πράσινης Βίβλου, για μία «Ραδιοτηλεόραση Χωρίς Σύνορα», διαμόρφωσε ένα πλαίσιο κατάλληλο για μια φιλελεύθερη πολιτική στο ραδιοτηλεοπτικό πεδίο, ευνοώντας την είσοδο νέων φορέων.
Απόρροια πολιτικών συγκυριών η αφετηρία της Ελεύθερης Ραδιοφωνίας στην Ελλάδα
Από τη μεταπολίτευση, τόσο το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας όσο και το ΠΑΣΟΚ, έχουν αλληλοκατηγορηθεί ουκ ολίγες φορές για τον υπάρχοντα ασφυκτικό έλεγχο στα κρατικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα.
Είναι  όμως τώρα η εποχή κατά την οποία η αντιπολίτευση της Νέας Δημοκρατίας ταυτόχρονα αξιοποίησε τη δυσαρέσκεια του κοινού που αφορούσε τη μόνιμη παρεμβατικότητα της κυβέρνησης στα κρατικά μέσα, καθώς και την αδυναμία της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ να αντιδράσει με αποτελεσματικό τρόπο σε μία περίοδο που διερχόταν τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία της, τόσο από την όλη «σκανδαλοθηρία» περί οικονομικών ατασθαλιών, όσο και από την προσωπική περιπέτεια της υγείας του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου.
Μετά τις δημοτικές εκλογές του 1986, και έχοντας πλήρη κάλυψη από το κόμμα τους, το οποίο πρόκρινε τη ραδιοτηλεοπτική απορρύθμιση και την είσοδο των ιδιωτικών φορέων, οι Δήμαρχοι  των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης και του Πειραιά, που ήταν ηγετικά στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, δήλωσαν ότι θα προβούν στην σύσταση δημοτικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών στους Δήμους τους. Οι δυνατότητες που παρείχαν οι νέες τεχνολογίες υποβοήθησαν τις ραδιοφωνικές αυτές απόπειρες των Δημάρχων να οργανώσουν την άμεση δράση τους εναντίον της κυβέρνησης μέσα από την «ομπρέλα» των δημοτικών αρχών.
Πράγματι, το Μάιο του 1987 δημιουργείται ο δημοτικός ραδιοσταθμός «Αθήνα 984». Τον ακολουθούν το «Κανάλι 1» του Δήμου Πειραιά και ο ραδιοσταθμός «Θεσσαλονίκη 100» του Δήμου της συμπρωτεύουσας. Το παράδειγμά τους ακολούθησαν ταχύτατα και άλλοι Δήμαρχοι.
Πριν γενικευτεί η de facto ραδιοφωνική απορρύθμιση, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προσπάθησε να «ισορροπήσει» την όλη κατάσταση αναγγέλλοντας την πρόθεσή της να απελευθερώσει τις ραδιοσυχνότητες. Με το νόμο 1730 του 1987, δόθηκε η δυνατότητα λειτουργίας σε τοπικούς ραδιοσταθμούς Δήμων και Κοινοτήτων, καθώς και ιδιωτικών εταιριών, των οποίων οι μέτοχοι ήταν Έλληνες πολίτες. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν ο πολλαπλασιασμός των δημοτικών και ιδιωτικών ραδιοφωνικών σταθμών, κυρίως στις μεγάλες πόλεις.
Μπορεί τα 30 αυτά χρόνια η συμμετοχή του κράτους στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο να μειώθηκε αισθητά, ωστόσο διατηρήθηκαν οι μηχανισμοί δημιουργίας, καθοδήγησης της εντύπωσης στη σχέση τηλεθεατή - τηλεόρασης, ακροατή – ραδιοφώνου, που αξιοποιήθηκαν στο χώρο της πολιτικής επικαιρότητας και ενημέρωσης.
Κοντολογίς, η απορρύθμιση στον ραδιοτηλεοπτικό τομέα δεν μείωσε τις πολιτικές σκοπιμότητες ή την πολιτική φύση της λήψης των αποφάσεων, απλά μετατόπισε την αμφισβήτηση από τον κρατικό ρυθμιστικό έλεγχο σε αυτόν της αγοράς. Μπορεί στην Ελλάδα η έλευση της δημοτικής - ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης να θεωρήθηκε αρχικά ως εναλλακτικό μέσο απέναντι στην προπαγάνδα των κρατικών μέσων. Όπως σημειώνει, όμως, σχετικά ο Βιστωνίτης «σήμερα θεωρείται μέρος του συστήματος, αμφισβητείται, χάνει εμπιστοσύνη, κοινωνική αποδοχή. Η ίδια η κοινωνία αποδέχεται ότι το μέσον είναι το μήνυμα και αντιδρά» (2011).

Τις απόψεις αυτές συμμερίζεται σε μεγάλο βαθμό ο Θεόφιλος Καμπερίδης, Δήμαρχος Κατερίνης της περιόδου 1987-1990, ιδρυτής του πρώτου Δημοτικού Ραδιοφώνου στην Ελλάδα: «Δυστυχώς στη χώρα μας η τοπική αυτοδιοίκηση δεν μπόρεσε να πάρει την θέση που πρέπει μέσα στην κοινωνία, και τούτο διότι η κεντρική κυβέρνηση, δεν θέλησε να παραχωρήσει περισσότερες εξουσίες, για να βοηθήσει στην πλήρη ανάπτυξη της επαρχίας, ώστε να γίνει πραγματική αυτοδιοίκηση.  (Όπως και στην περίπτωση των ραδιοφώνων) […] έγιναν κατά καιρούς προσπάθειες από τις αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης, πλην όμως δεν απέδωσαν, διότι επηρέαζαν πάντα οι κομματικές παρεμβάσεις».

Σύμφωνα με τον κο Καμπερίδη, ένα σημείο που πρέπει πάντοτε να έχει υπόψη της η διοίκηση του εκάστοτε Δήμου είναι «να μην θεωρήσει ποτέ το Δημοτικό Ραδιόφωνο ως κερδοφόρα επιχείρηση […], διότι είναι εντελώς διαφορετικός ο σκοπός ίδρυσης και ύπαρξής του».





Το Δημοτικό Ραδιόφωνο Κατερίνης & το τρίπτυχο: Ενημέρωση – Επιμόρφωση – Ψυχαγωγία

Μπορεί στη βιβλιογραφία να έχει επικρατήσει ότι το πρώτο δημοτικό ραδιόφωνο είχε την έδρα του στο Δήμο Αθηναίων, ωστόσο στους κύκλους των Δημοτικών Ραδιοφώνων της χώρας, όπως προκύπτει και από τα πρακτικά των Συνεδρίων των  Δημοτικών ΜΜΕ, που έχουν κατά καιρούς διοργανωθεί, με πιο πρόσφατο αυτό στην Τρίπολη το 2016, ως πρώτο μη κρατικό ραδιόφωνο καταγράφεται το Δημοτικό Ραδιόφωνο Κατερίνης.
Ήταν 20 Μαρτίου του 1987 όταν από το κεντρικό studio, στην οδό Κρέσνας, ο νοσταλγικός για τους παλαιότερους ήχος του βινυλίου μετέδιδε την «Ελένη» του Θάνου Μικρούτσικου από τη φωνή της Χαρούλας Αλεξίου. Έκτοτε, το Δημοτικό Ραδιόφωνο διατήρησε το μουσικό ποιοτικό του ύφος, ενώ επένδυσε στο τρίπτυχο Ενημέρωση – Επιμόρφωση – Ψυχαγωγία. Σημαντικοί σταθμοί στη 30χρονη διαδρομή του αποτέλεσαν η βράβευσή του (2001), από το Υπουργείο Υγείας, για την πρώτη καταγραφή των εθελοντικών οργανώσεων της Πιερίας και οι πολυάριθμες τιμητικές διακρίσεις από τοπικούς φορείς. Από το 2001 έως το 2008 διετέλεσε μέλος του Περιφερειακού Δικτύου της ΕΡΤ 3, με αποτέλεσμα η φωνή της Πιερίας να ταξιδεύει καθημερινά σε όλη τη χώρα, καθώς και στον απόδημο Ελληνισμό. Είναι ίσως η περίοδος της μεγαλύτερης ακμής, καθώς τρεις εταιρείες δημοσκοπήσεων που διενεργούνται για λογαριασμό της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας & Ενημέρωσης, το τοποθετούν στην πρώτη θέση (2007-2008) της ακροαματικότητας στην Πιερία.
Στα μικρόφωνα του Δημοτικού Ραδιοφώνου έχει θητεύσει η συντριπτική πλειοψηφία του δημοσιογραφικού κόσμου της Πιερίας, ενώ κόμματα και παρατάξεις αναθέτουν στους συντελεστές του την αποκλειστική μετάδοση των εκλογικών αποτελεσμάτων (1994 έως 2007 με τη μέθοδο της σταδιακής ψήφου – υπευθ. Περικλής Χατζηγιάννης) έως και σήμερα. Τα εικοστά του γενέθλια γιορτάζονται στο Α’ Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο με το «Σεργιάνι στην παράδοση» μπροστά σε 3500 θεατές και τα εικοστά ένατα, με την συναυλία του Στέφανου Κορκολή στο κατάμεστο Συνεδριακό Κέντρο.
Τους στόχους και τις αφετηρίες - που διέφεραν ριζικά από τα Δημοτικά Ραδιόφωνα των τριών μεγάλων Δήμων της χώρας - με τις οποίες ξεκίνησε τη διαδρομή του,  το Δημοτικό Ραδιόφωνο Κατερίνης, περιγράφει ο Δήμαρχος εκείνης της περιόδου, Θεόφιλος Καμπερίδης:
«Είχαμε δηλώσει προεκλογικά το 1986, πως θα θέλαμε, εφόσον μας εμπιστευθεί ο λαός την διοίκηση του Δήμου, να συνεργασθούμε μαζί με  τους Δημότες για την ανάπτυξη της πόλης μας. Διότι μόνον έτσι με διάλογο και συνεργασία, άμεσα και συνεχώς, επιλύονται τα πολλά προβλήματα που υπάρχουν […]. Με αυτό το σκεπτικό, προχωρήσαμε αμέσως με την ανάληψη της Διοίκησης του Δήμου και με την κατανόηση του Δημοτικού Συμβουλίου, στην ίδρυση του Δημοτικού Ραδιοφώνου».





Ποιες είναι οι όμως πιο έντονες μνήμες που έχει ο κος Καμπερίδης, από την πρώτη αυτή περίοδο λειτουργίας του σταθμού;

«Ενθυμούμαι τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν για τη λήψη αδείας λειτουργίας του σταθμού. Αναγκάστηκα μάλιστα να χρησιμοποιήσω το προσωπικό μου Α.Φ.Μ. και να χρηματοδοτήσω τους πρώτους μήνες λειτουργίας του. Από τους πρώτους συνεργάτες, οι οποίοι είναι καταξιωμένοι δημοσιογράφοι σήμερα, που με θυσίες κι αυτοί πρωτοστάτησαν στην ίδρυση και λειτουργία του, ήταν ο Θέμης Κεφαλίδης, ο Χρήστος Γιαννούλης και μετέπειτα ο Γιάννης Μαυρίδης. Έτσι πετύχαμε την άμεση επαφή με τον δημότη, καθορίστηκε ημέρα που ο Δήμαρχος και η Διοίκηση του Δήμου άκουγε και προγραμμάτιζε την υλοποίηση των θεμάτων που διαλογιζόντουσαν κάθε φορά, ανάλογα με τις δυνατότητες και την αξιολόγηση του κάθε έργου».

Η μετέπειτα διαδρομή του ραδιοφώνου δικαίωσε τις προσδοκίες και τους στόχους για τους οποίους δημιουργήθηκε;

«Για την εποχή εκείνη, που η τεχνολογία της επικοινωνίας ήταν ελάχιστη σε σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα, η προσφορά του δημοτικού ραδιοφώνου ήταν απαραίτητη. Πέραν της άμεσης επαφής, η βοήθεια στην επιμόρφωση του Δημότη, με ειδικά θέματα πολιτιστικά, ανακοινώσεις, μουσική, αναμεταδόσεις ειδικών εκπομπών για ήθη και έθιμα των διαφόρων περιοχών της προέλευσης του πληθυσμού της Κατερίνης. Η πόλη μας είχε και την ευλογία να συνυπάρχουν πληθυσμοί από διάφορους τόπους και διαφορετικές συνήθειες οι οποίοι ζώντας μαζί ανέβασαν το επίπεδο του τρόπου ζωής. Με την ευκαιρία, εύχομαι εγκάρδια στην τωρινή διοίκηση και στους εργαζομένους του Ραδιοφώνου να συνεχίσουν την σπουδαία αποστολή τους, με υγεία, ενθουσιασμό, ζήλο ενημερώνοντας και ανεβάζοντας το πολιτιστικό επίπεδο του κοινού».





Για το ρόλο που διαδραματίζει σήμερα, το Δημοτικό Ραδιόφωνο Κατερίνης, κάνει λόγο, η πρόεδρος του, Ροδή Ελευθεριάδου – Μελετλίδου:

«Το Δημοτικό Ραδιόφωνο Κατερίνης εξακολουθεί να πρωτοπορεί, να ενημερώνει, να επιμορφώνει και να ψυχαγωγεί τους ακροατές του, όπως άλλωστε πράττει με απόλυτη επιτυχία εδώ και 30  χρόνια. Με τη διαχρονική στήριξη του Δημάρχου Σάββα Χιονίδη, θεωρούμε υποχρέωσή μας να συνεχίσει την τόσο σημαντική προσφορά προς τους Δημότες, με αξιόπιστη και αντικειμενική ενημέρωση σε συνδυασμό με ποιοτική ψυχαγωγία και ενσωμάτωση των social media στην καθημερινή του λειτουργία […]» θα επισημάνει χαρακτηριστικά.

Πράγματι, η  απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας των δημοτικών ραδιοσταθμών, αξιοποιώντας την 30χρονη εμπειρία που απέκτησαν στην υπηρεσία των δημοτών και των πολιτών γενικότερα, αναδεικνύοντας την πολιτιστική και κοινωνική ζωή, καθώς και τα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών, με νηφαλιότητα, πλουραλισμό και αντικειμενικότητα, είναι ενδεχομένως προς την ορθή κατεύθυνση.

Όσο όμως το θολό τοπίο στο νομικό πλαίσιο λειτουργίας τους παραμένει, καθώς άλλοτε αντιμετωπίζονται ως φορείς του Δημοσίου και άλλοτε ως ιδιωτικές επιχειρήσεις και ταυτόχρονα χωρίς - στην εποχή της κοινωνίας της πληροφορίας - την ύπαρξη ηλεκτρονικής πύλης κωδικοποίησης αυτής της νομοθεσίας, το μέλλον τους θα διαμορφώνεται όπως το παρελθόν και η αφετηρία τους: ως ένα πείραμα, με παθογένειες και πλεονεκτήματα.






Η εργασία (απόσπασμα μεταπτυχιακής εργασίας στο Α.Πανεπιστήμιο Κύπρου - πρόγραμμα Επικοινωνίας & Δημοσιογραφίας) αφιερώνεται στη μνήμη του άοκνου εργάτη της Δημοτικής Ραδιοφωνίας Κατερίνης Στέλιου Μπλάτσιου, σε όλες τις διοικήσεις και τους συντελεστές που έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στη 30χρονη αυτή διαδρομή του σταθμού.


1 Απορρύθμιση νοείται η θεσμική αλλαγή στην Ευρωπαϊκή τηλεόραση, μία  «νέα τάξη» η οποία ανέτρεψε το κρατικό ρυθμιστικό πλαίσιο στο ραδιοτηλεοπτικό πεδίο (βλ. σχετ. Παπαθανασόπουλος Σ., (1993), σ.17).


2 Σύμφωνα με τον McLuhan: « […] οι προσωπικές και κοινωνικές συνέπειες οποιουδήποτε μέσου […] προκύπτουν από τη νέα κλίμακα που δίνει στα πράγματα κάθε προέκταση του εαυτού μας, ή οποιαδήποτε νέα τεχνολογία» (βλ. σχετ., ΜcLuhan M. (1991), σ.234).




Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια