Εκλογές Τουρκία: Τι λένε οι δημοσκοπήσεις για τη μάχη Ερντογάν - Κιλιτσντάρογλου

Η αλλαγή από Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία σε Προεδρική Δημοκρατία στην Τουρκία, στην ουσία σε ένα καθεστώς του «ενός ανδρός/γυναικός αρχή».

Το καθεστώς του ενός ανδρός, ενδεχομένως σε μια προσπάθεια εξόντωσης των αντιπάλων του, τελικά δεν εξόντωσε τους άλλους «άνδρες», αλλά αντιθέτως, αύξησε τη δύναμή τους.

Η αποπομπή ή αλλιώς αποχώρηση από το κόμμα του Ερντογάν ΑΚΡ, των Μπαμπατζάν και Νταβούτογλου, δεν τους εξαφάνισε, αλλά τους έδωσε την ευκαιρία, σε περίπτωση που κερδίσει ο Κιλιτσντάρογλου, να γίνουν Αντιπρόεδροι του νέου Προέδρου. Κάτι που αν μη τι άλλο είναι αναβάθμιση. Ομοίως και με την Ακσενέρ, την οποία δεν «έκανε» πρόεδρο του ΜΗΡ, την οδηγεί τώρα προς την αντιπροεδρία, μέσα από την Εθνική Συμμαχία.

Αυτή η υπερέκταση της εξουσίας του Προέδρου, μέσα από το καθεστώς του ενός ανδρός, δημιούργησε ένα «περίεργο» αλλά ισχυρό μπλοκ εναντίον του, φέρνοντας κοντά πολιτικούς με πολιτικές και ιδεολογικές αρχές.

Θα είναι όμως ικανή αυτή η συνθήκη να βγάλει από το Προεδρικό Συγκρότημα τον Ερντογάν;

Εκλογές με 36 κόμματα

Στις εκλογές της 14ης Μαΐου, Προεδρικές και βουλευτικές, θα αναμετρηθούν 36 πολιτικά κόμματα, τόσα τουλάχιστον πήραν την έγκριση από το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας. Συνολικά τα κόμματα και οι οργανώσεις που υπάρχουν στην γειτονική χώρα είναι 119, με τα 36 από αυτά να είναι οργανωμένα σε τουλάχιστον 41 επαρχίες και να έχουν πραγματοποιήσει συνέδρια και έχουν εκλέξει τις ιεραρχικές τους δομές.

Ο κατακερματισμός αυτός στην πραγματικότητα δεν έχει κάποιο νόημα, καθώς ιδεολογικά και πολιτικά θα μπορούσαν να συσπειρωθούν σε πέντε, άντε το πολύ έξι κόμματα. Όμως η ανάγκη κάποιων για το άλμα προς την πολιτική εξουσία, τους «διαφοροποιεί» από τους άλλους.

Αν αναλύσει κανείς τα κόμματα οι διαφορές μεταξύ του AKP και του BBP, ή μεταξύ του CHP και του Κόμματος της Πατρίδας, ή μεταξύ Deva και Gelecek, ή μεταξύ Saadet και Yeniden Refah, ή μεταξύ TİP και EMEP είναι ελάχιστες και αυτές προέρχονται είτε από λόγους ιστορικούς είτε προσωπικούς.

Όσα κόμματα όμως κι αν υπάρχουν, η πραγματικότητα είναι μία και το αποτέλεσμα θα βγάλει ένα ψηφοδέλτιο, έναν νικητή, που θα τα πάρει όλα. The winner takes it all, όπως είπαν και οι ΑΒΒΑ.

Εκατό χιλιάδες ψήφοι, δέκα χιλιάδες ή χίλιοι είναι ζήτημα ζωής και θανάτου, τουλάχιστον στις προεδρικές εκλογές, και ενώ στο παρελθόν θα ενίσχυε τα συνεργαζόμενα μέρη, τώρα καθορίζουν τον νικητή.

Στο πλαίσιο αυτό οι δυο κυρίαρχοι διεκδικητές της Προεδρίας, ο πιο παλιός υποψήφιος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο πιο νέος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αναζητούν αυτές τις ψήφους που μπορούν να διπλασιαστούν καθώς οι 100 χιλιάδες ψήφοι που χάνονται από την μια πλευρά γίνονται 200 χιλιάδες για την άλλη.

Οι δυο συμμαχίες, Εθνική και Λαϊκή έχουν ξεκινήσει τις επαφές τους με κόμματα, αποκόμματα στην ουσία, γι αυτές τις λίγες χιλιάδες ψήφων που μπορούν να κάνουν την διαφορά.

Το HDP, το οποίο έχει και το πιο ποθητό ποσοστό ψηφοφόρων έχει γίνει το μήλον της Έριδος. Όμως οι ακροδεξιοί εταίροι και των δυο Συμμαχιών, MHP και IYI, των Μπαχτσελί και Ακσενέρ, είναι το μεγάλο εμπόδιο. Στο πλαίσιο αυτό, τόσο ο Ερντογάν, αλλά πολύ περισσότερο ο Κιλιτσντάρογλου έχουν επιδοθεί σ’ έναν αγώνα προσέλκυσης αριστερών κομμάτων, που θα κάνουν πιο ελκυστικές τις συμμαχίες τους στο Αριστερό φιλοκουρδικό HDP.

Οι δημοσκοπήσεις

Οι δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δίνουν μια μεγάλη διαφορά στον Κιλιτσντάρογλου από τον Ερντογάν, από 10 έως 15 μονάδες. Εδώ χρειάζεται όμως προσοχή, καθώς οι δημοσκοπήσεις γίνονται συνήθως στο 30% των επαρχιών και όχι στο σύνολο της χώρας, ενώ δεν υπολογίζουν τους υπόλοιπους υποψηφίους που θα κατέβουν.

Πέρα από τις δημοσκοπήσεις υπάρχει κι ένα βαθύ κράτος-το γνωστό-που υπάρχει σε όλες τις χώρες και αυτό θα καθορίσει το αποτέλεσμα ίσως περισσότερο από τις συμμαχίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, καθώς δουλεύει υπογείως.

Αυτό το «βαθύ κράτος» δεν «ανήκει» αποκλειστικά στον Ερντογάν, ούτε είναι ο μοναδικός που συνεργάζεται μαζί του. Τόσο η Μεράλ Ακσενέρ από το Καλό Κόμμα όσο και ένα κομμάτι του HDP, συνεργάζονται με το «βαθύ κράτος».

Στο παιχνίδι θα εμπλακούν, αθέατα, και άλλες δυνάμεις, που προέρχονται από το εξωτερικό. Ήδη το τοπίο στην διεθνή σκηνή έχει αλλάξει δραματικά για την Δύση και νέες συμμαχίες διαμορφώνονται στον ορίζοντα.

Ο Ερντογάν τις παρακολουθεί και ακολουθεί το κύμα, ενώ ο Κιλιτσντάρογλου, ως αντιπολίτευση, δεν έχει τη δυνατότητα να κάνει παιχνίδι και περιμένει από τη Δύση να τον ενισχύσει για να τελειώσει η «δικτατορία» του Ερντογάν.

Όμως χώρες όπως η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και άλλες χώρες, αυτού του μπλοκ, έχουν τον τρόπο να βοηθήσουν προς τον νυν Πρόεδρο. Δεν είναι καθόλου τυχαία η κατάθεση 5 δισ. δολαρίων από το Ριάντ στην Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας, για τον σεισμό, υποτίθεται.

Όμως και στη Δύση, λέγε με ΗΠΑ, παρά τα πυρά κατά ριπάς που δέχεται ο Ερντογάν, δεν θέλει να βρεθεί με μια Τουρκία σε πολιτική κρίση και με έναν νέο και άγνωστο Πρόεδρο, σε μια περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη με τον πόλεμο που μαίνεται στην Ουκρανία.

Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι οι πολίτες είναι αυτοί που αποφασίζουν και τελικά αυτοί θα αναδείξουν τον έναν ή τον άλλο στην Προεδρία. Σίγουρα έτσι είναι αλλά η επιρροή από το εξωτερικό δεν είναι αμελητέα, για έναν πληθυσμό που θεωρεί την μεγαλοσύνη του τουρκικού έθνους σημαντικότερη από την Δημοκρατία, που σχεδόν όλοι δεν την έχουν βιώσει, αλλά μόνο ακούσει.

Οι εκλογές της 14ης Μαΐου είναι κρίσιμες και περίπλοκες, με πολλούς παράγοντες που θα καθορίσουν το αποτέλεσμα περισσότερο ή λιγότερο.

Αλλά όπως έλεγε ο Χαρίλαος Φλωράκης, «η κάλπη είναι γκαστρωμένη».

Πηγή