Στα «δίχτυα» του ΔΝΤ η Αίγυπτος - Πώς κατέρρευσε ξαφνικά το νόμισμα και η οικονομία

Στον lender of last resort κατέφυγε η Αίγυπτος λαμβάνοντας δάνειο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ύψους 9 δισ. δολαρίων. Σύμφωνα με το Reuters, η Αίγυπτος εξασφάλισε την Τετάρτη (6/3) μια διευρυμένη συμφωνία 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, λίγες ώρες αφού κατέρρευσε το νόμισμά της και αύξησε τα επιτόκια κατά 600 μονάδες βάσης.

Εξασφάλισε ένα ακόμα δάνειο 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ανεβάζοντας το συνολικό της δάνειο από το ΔΝΤ σε περισσότερα από 9 δισεκατομμύρια δολάρια, ανέφεραν αξιωματούχοι του Ταμείου.

Η Αίγυπτος έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι θα στραφεί σε μια πιο ευέλικτη συναλλαγματική ισοτιμία, μόνο για να επιστρέψει στη στενή διαχείριση του νομίσματος κάθε φορά που η λίρα εξασθενούσε, ωστόσο, υποφέρει από χρόνια έλλειψη συναλλάγματος. Η κεντρική τράπεζα δήλωσε ότι οι ενέργειές της «υποστηρίζονται από τη σταθερή υποστήριξη πολυμερών και διμερών εταίρων» και ότι «έχει εξασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότηση για την αξιοποίηση της συναλλαγματικής ρευστότητας».

Το νόμισμα αποδυναμώθηκε σε πάνω από 50 αιγυπτιακές λίρες ανά δολάριο - πολύ παραπάνω ​​από τα προηγούμενα ρεκόρ - από περίπου 30,85 λίρες, κλείνοντας τελικά στα 49,4 για το δολάριο.

Αναλυτές αναφέρουν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με τη δέσμευση για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν επανειλημμένα αποφευχθεί, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των εκτεταμένων κρατικών δαπανών και του στρατού.

Όπως και άλλες τράπεζες, μεταξύ των οποίων η Fed και η ΕΚΤ προχώρησαν σε σφικτές νομισματικές πολιτικές για τιθάσευση του πληθωρισμού, αυξάνοντας τα επιτόκια, έτσι και η κεντρική τράπεζα της Αιγύπτου, αύξησε το επιτόκιο δανεισμού μίας ημέρας στο 28,25% και το επιτόκιο καταθέσεων μίας ημέρας στο 27,25% σε μια προσπάθεια να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, ο οποίος ανέβηκε σε επίπεδα ρεκόρ πέρυσι και έχει προκαλέσει χρόνια ταλαιπωρίας σε δεκάδες εκατομμύρια Αιγύπτιους.

«Για να διασφαλίσει μια ομαλή μετάβαση, η Κεντρική Τράπεζα της Αιγύπτου (CBE) θα συνεχίσει να στοχεύει τον πληθωρισμό, επιτρέποντας τον καθορισμό της συναλλαγματικής ισοτιμίας από τις δυνάμεις της αγοράς», ανέφερε σε ανακοίνωσή της.

«Έχει εξασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότηση για την αξιοποίηση της συναλλαγματικής ρευστότητας»

Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας Χασάν Αμπντάλα δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι όπως και σε άλλες χώρες, η τράπεζα θα εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα να παρέμβει εάν υπάρξουν «παράλογες κινήσεις» στο νόμισμα.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, τα διεθνή ομόλογα της Αιγύπτου εκτινάχθηκαν στα ύψη στις αρχές της διαπραγμάτευσης εν όψει της συμφωνίας του ΔΝΤ, με τα ομόλογα μεγαλύτερης ημερομηνίας να εκτινάσσονται γύρω στα 4 σεντς προτού χάσουν ορισμένα από τα κέρδη. Τα ομόλογα τελικά επέστρεψαν το μεγαλύτερο μέρος της προκαταβολής, με το 2047 να ανέρχεται 0,2 σεντς στα 79,9 σεντς, μετά την άνοδο έως και τα 83,5, σύμφωνα με στοιχεία του Tradeweb.

Το ασφάλιστρο που ζητούν οι επενδυτές για να κρατήσουν τα διεθνή ομόλογα της Αιγύπτου σε ασφαλή καταφύγια αμερικανικών ομολόγων μειώθηκε σε μόλις 529 μονάδες βάσης, το χαμηλότερο επίπεδό του από τον Ιούνιο του 2021, σύμφωνα με την JPMorgan.

Η έλλειψη συναλλάγματος έχει περιορίσει την τοπική επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει οδηγήσει σε καθυστερήσεις στα λιμάνια και καθυστερήσεις στις πληρωμές για εμπορεύματα.

Τα εμβάσματα από Αιγύπτιους που εργάζονται στο εξωτερικό, την κορυφαία πηγή ξένου νομίσματος της χώρας, έχουν επιβραδυνθεί απότομα εν μέσω προσδοκιών ότι η λίρα θα πέσει.

Ο πόλεμος στη Γάζα και οι επιθέσεις στη ναυτιλία της Ερυθράς Θάλασσας έχουν θέσει σε κίνδυνο τα έσοδα από τον τουρισμό και την κυκλοφορία στη Διώρυγα του Σουέζ, δύο άλλες κύριες πηγές σκληρού νομίσματος.

«Η ενοποίηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς διευκολύνει την εξάλειψη των εκκρεμοτήτων συναλλάγματος», ανέφερε η κεντρική τράπεζα.

Από τις αρχές του 2022, όταν επιδεινώθηκε η έλλειψη ξένου νομίσματος, η λίρα έχει χάσει πλέον περισσότερα από τα δύο τρίτα της αξίας της έναντι του δολαρίου σε μια σειρά κλιμακωτών υποτιμήσεων.

Η ανακοίνωση στις 23 Φεβρουαρίου ότι το κρατικό ταμείο των Εμιράτων ADQ θα επενδύσει 24 δισεκατομμύρια δολάρια και θα μετατρέψει 11 δισεκατομμύρια δολάρια υπαρχουσών καταθέσεων εντός δύο μηνών μείωσε την πίεση στο νόμισμα, με το επιτόκιο της μαύρης αγοράς να ενισχύεται κάτω από 50 λίρες από περισσότερες από 60 λίρες προηγουμένως.

Στις αγορές συναλλάγματος την Τετάρτη (6/3), τα προθεσμιακά μη παραδοτέα προθεσμιακά συμβόλαια ενός μήνα ήταν περίπου 51 ανά δολάριο -ένα άγγιγμα πάνω από την ισοτιμία - αλλά τα συμβόλαια 12 μηνών διαπραγματεύονταν λίγο περισσότερο από 55 ανά δολάριο, υποδεικνύοντας ότι το νόμισμα ίσως χρειαστεί να προσαρμόσει κάποια περισσότερο τους επόμενους μήνες.

Μαζί με τις καθυστερούμενες οφειλές σε ξένες εταιρείες, η Αίγυπτος αντιμετωπίζει επίσης ένα βαρύ πρόγραμμα αποπληρωμής του εξωτερικού χρέους μετά τις δαπάνες για μεγάλα έργα υπό τον Πρόεδρο Abdel Fattah al-Sisi που αμφισβητήθηκε από τους επικριτές και η κυβέρνηση λέει ότι θα χαλιναγωγήσει.

Το τραπεζικό σύστημα είχε καθαρό έλλειμμα ξένου ενεργητικού 841 δισεκατομμυρίων αιγυπτιακών λιρών (27,2 δισεκατομμύρια δολάρια) στις 31 Δεκεμβρίου.